လမ်းပေါ်ကယဉ်ကျေးမှု (Street culture)

ဝက်သားတုတ်ထိုးစားမလား၊ မုန့်ဟင်းခါးစားမလား၊ နောက်ဘာတွေစားချင်သေးလဲ လမ်းဘေးမှာတင်ဝယ်စားလို့ရတယ်။ လမ်းဘေးတစ်လျှောက်မှာလည်း ဈေးဆိုင်တွေတမ်းနေတာပဲ တွေ့တယ်မလား။ လမ်းပေါ်မှာလည်း လူတွေအများကြီးရှိပါတယ်။ တစ်ခုခု မသိတာရှိရင် မေးပေါ့။ လမ်းပေါ်မှာ လူတွေဒီလောက်များနေတာကို။ လမ်းပေါ်ကနေ မင်းသိချင်တာတွေ လေ့လာလို့ရတယ်။ လမ်းပေါ်ကယဉ်ကျေးမှုဆိုတာကို ကြားဖူးလား။

လမ်းပေါ်လျှောက်ပြီး ဂီတာတီး သီချင်းဆိုမယ်၊ ကော်ဖီဆိုင်ထိုင်ပြီး စကားပြောကြမယ်၊ ပျင်းရင် လျှောက်လည်မယ်၊ အားလပ်ရက်တွေ ဘုရားသွားကျောင်းတက် ပန်းခြံထဲသွားချင်သွားမယ် စတာတွေက မြန်မာနိုင်ငံမှာ မရိုးနိုင်တဲ့ယဉ်းကျေးမှုတွေဘဲ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီအပြင် လမ်းပေါ်က သတင်းစကားတွေလည်း ကြားရ၊ နားထောင်ရတယ်။ လူပေါင်းစုံတဲ့ လက်ဖက်ရည်ဆိုင်တို့ဆိုရင် အသံတွေစုံစုံလင်လင် ပိုတောင် ကြားရသေးတယ်။ အဲဒီယဉ်ကျေးမှုတွေက မြန်မာနိုင်ငံကပိုများမယ်ထင်တယ်။ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေမှာလည်း ရှိပါတယ်၊ သို့ပေမယ့် မြန်မာနိုင်ငံလောက်မများသလို ထင်ရတယ်။ ၂၀၁၉- စာတမ်းလေးတစ်ခုရေးဖို့ အချက်အလက်တွေလိုက်ရှာရင်း မြန်မာနိုင်ငံရောက်တဲ့နိုင်ငံခြားသားတွေရဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမိတ်ဆက်ဆိုတာလေးကို လိုက်ကြည့်ရင်း street culture ဆိုတဲ့စကားလုံးနဲ့ တင်စားပြီး တင်ပြသွားတာလေးတစ်ခုကို သဘောကျမိတယ်။ တကယ်လည်း ဟုတ်နေတာပဲလေ။

လွန်ခဲ့သည့်နှစ်နှစ်ဆယ်လောက်တုန်းက လမ်းဘေးမှာအဖွဲ့လိုက်သီချင်းအော်ဆိုတတ်တဲ့ လူငယ်တွေပို များတယ်၊ အထူးသဖြင့် ညဆိုရင် ပိုများတယ်၊ အဖော်မက်ကြတာလည်း ပါတာပေါ့၊ လူတွေစုံတော့ မိုက်ခဲ ဆိုတာမျိုး၊ လူကြီးတွေက လူငယ်တွေဆိုးတယ်၊ ရိုင်းတယ်လို့ ပြောတဲ့သူတွေလည်း ရှိတယ်၊ လူငယ်တွေကျင့်သုံးတဲ့ယဉ်ကျေးမှုတစ်ခုလို ဖြစ်နေတော့ ပြောလည်းမရပါဘူး။ ဂီတာလေးတစ်လုံးနဲ့ သီချင်းဆိုရတာ ပျော်ကြတာကိုး။ အဲဒီအချိန် မြန်မာနိုင်ငံမာခေတ်ထနေတဲ့ ဗွီဒီယိုရုံတို့ ကာရာအိုအေရုံတို့ဆိုရင် လူတွေကပြည့်လို့ပေါ့။ အဖော်မက်တဲ့အမျိုးတွေဆိုတော့ လူတွေများတဲ့နေရာ သွားကြတာပါပဲ။ ပြီးတော့ သူများနိုင်ငံက မင်းသားမင်းသမီးတွေကအစ သိရတာလေ။ လူငယ်လေ သိချင်တာပေါ့။ လူကြီးတွေသိပ်မကြည်တဲ့အထဲ တီဗွီလေးတွေရှိတော့ ယောင်္ကျားလေးတွေက ဘောလုံးပွဲကြိုက်တဲ့ရောဂါပါထပ်တိုးလာသေးတာ။

နောက်ဆယ်နှစ်ကြာသွားသောအခါ၊ လွန်ခဲ့သည့် ဆယ်နှစ်ဝန်းကျင်ကဆိုရင် နေရာတိုင်းလိုလို ကျေးလက်ရော မြို့ပြပါ လက်ဖက်ရည်ဆိုင်ထိုင်တဲ့ ယဉ်ကျေးမှုက တော်တော်ခေတ်စားလာကြတယ်။ အားတဲ့အချိန် လက်ဖက်ရည်ဆိုင်ထိုင်၊ စကားပြောမယ်။ မိတ်ဖွဲ့မယ်၊ အပေါင်းအသင်းရှာမယ်။ ဗဟုသုတအသစ်တွေလည်း အများကြီးရတာကိုး။ အဲဒီအချိန်တုန်းက မြန်မာပြည်သူတွေကြားမှာ နိုင်ငံရေးစကားကို လွတ်လွတ်စပြောလို့ရတဲ့အချိန်ဆိုပါစို့။ နိုင်ငံအနှံ့မှာ ဟိုသင်တန်း၊ ဒီသင်တန်းစတဲ့ မကြားဖူးတဲ့ သင်တန်းတွေကလည်း မှိုလို အလုအယပ်စပေါက်လာသည့်အချိန်။ အသစ်အဆန်းလိုဖြစ်နေကြတော့ လူငယ်တွေက စိတ်ဝင်တစားရှိကြတယ်။ ကလေးတွေကို ပျိုးထောင်ပါ၊ လူငယ်တွေနေရာပေးပါ စတဲ့ဆောင်ပုဒ်တွေကိုလည်း ပြောနေကြတဲ့အချိန်ပေါ့။ အဲဒါကြောင့် လူတွေစုံတဲ့နေရာကို လူငယ်တွေက ပိုစိတ်ဝင်စားကြတယ်။ လက်ဖက်ရည်ဆိုင် လမ်းဘေးဇရပ် စတဲ့နေရာတွေပေါ့။ အဲဒါကိုလည်း တစ်ချို့တွေက အချိန်ဖြုန်းကြတယ် လို့ပြောကြတယ်၊ စာပေဟောပြောပွဲတွေကအစ စာရေးဆရာတွေက ဝေဘန်ကြတယ်၊ လူငယ်တွေ အဲလိုအချိန်ဖြုန်းနေကြလို့ နိုင်ငံကမတိုးတက်တာ ဆိုတာမျိုးတွေအထိ ပြောကြတယ်။ ကော်ဖီဆိုင်ထိုင်လို့ ကော်ဖီဆိုင်ပိုင်ရှင် သူဌေးဖြစ်သွားတာဘဲရှိတယ်။ ကော်ဖီဆိုင်လို့ စီးပွားဖြစ်သွားတာမရှိဘူး၊ ပညာတတ်သွားတာမရှိဘူး စသည်ပေါ့။ မှတ်မှတ်ရရ၊ အဲတုန်းက ဂျပန်ကခရီးလှည့်သူတစ်ဦးပြေားသွားတဲ့စကားတစ်ခွန်းက ပေါ်ပြူလာဖြစ်သွားသေးတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံဘာလို့မတိုးတက်တာလဲ လေ့လာကြည့်တော့ မြန်မာလူငယ်တွေ အလုပ်ထဲမရှိဘဲ၊ ကော်ဖီဆိုင်မှာဘဲ အချိန်ဖြုန်းနေလို့ လို့ဆိုပါတယ်။ အဲတော့ လက်ဖက်ရည်ဆိုင်တဲ့ ဆိုးကျိုးတွေ ပြောလိုက်ကြတာ နေရာတိုင်းလိုလို ကြားနေရတယ်။ သိပ်မကြာဘူး၊ မြန်မာနိုင်ငံမှာ အင်တာနက်ဆိုင်တွေ၊ ဂိမ်းဆိုင်တွေအနှံ့အပြား ပေါ်လာကြပြီး လူငယ်တွေ အစုလိုက် အပြုံလိုက် အင်တာနက်ဆိုင်တွေရောက်သွားကုန်တယ်။ အဖော်မက်တဲ့ဗီဇ ပါတယ်မလား၊ အဖော်ရှိရာ သွားကြတာပေါ့။ အဲဒါနဲ့ အင်တာနက်သုံးလို့ စာဖတ်အားတွေ လျှော့တယ်၊ သတင်းစာမဖတ်ကြတော့ဘူး စတာတွေ ထပ်ကြားလာတယ်။ အဲဒီစကားကိုတော့ အခုထိ ဆက်ပြောနေဆဲဘဲပေါ့။

နောက်ဆယ်စုနှစ်လောက်ထပ်ရောက်လာတဲ့ ဒီနေ့မှာတော့ ကာရာအိုအေသွားဆိုကြတာ၊ ဗီဒီယိုအတူတူသွားကြည့်ကြတာ၊ ဂီတာတီးပြီးသီချင်းဆိုကြတာတွေ အပျင်းပြေပြန်လွမ်းနေကြပြီ။ အခု အဲဒီဓလေ့လေး တော်တော်ပါးသွားတာကိုး။ ဘာလို့လမ်းဘေးမှာ အမုန်းခံပြီး အော်နေမှာလဲ၊ လိုင်းပေါ်တက်ပြီး သူရဲကောင်းဘဲ လုပ်မှာပေါ့။ မဟုတ်ဘူးလား။ ရယ်စရာလေးတစ်ခုပြန်ပြောပြရရင် ဟိုကနေ့ကကြုံလို့ အမျိုးသမီးတစ်ယောက်က ငါအပျိုကြီးဖြစ်တဲ့အထိစောင့်နေတာ ဘယ်လူပျိုကမှအခုထိ အိမ်ရှေ့လာပြီး သီချင်းဆိုပေးရမှန်းကို မသိကြသေးဘူးတဲ့။ အော် မင်းကိုက ကံမကောင်းလို့ နောက်ကျတာ၊ သူများမွေးတဲ့အချိန် မင်းမှမမွေးဘဲကိုး။ (စတာပါ)။ အခုဆိုရင်ဖုန်းဘဲထိုင်ပွတ်နေကြလို့ ကော်ဖီဆိုင်ထိုင်ပြီးစကားပြောခဲ့ကြတာကို ပြန်အတုယူဖို့သူတို့ဘဲ တစ်ခါပြန်လှန်နေပြီ။ မျက်နှာချင်းဆိုင်ပြီး ကမ္ဘာချင်းခြားနေကြတဲ့အကြောင်းကိုလည်း သူတို့ဘဲရင်နာပြနေပြန်တယ်။ သူတို့ပြောမယ်ဆိုလည်း ပြောစရာဘဲလေ။ နောက်တစ်ခုက ကိုယ်တွေက ရာဇဝင်တို့ သမိုင်းတို့ကြားကကြီးလာတဲ့သူတွေပီပီ ရှေ့လာမယ့်ဆယ်နှစ်ကို ကြိုမှန်းဆတာထက် လွန်းခဲ့တဲ့ဆယ်နှစ်ကိုဘဲ ပြန်လွမ်းရတာမှ ပိုအရသာရှိတာလေ။ နောက်လာမယ့်ဆယ်နှစ်ကြရင် အခုလက်ရှိအချိန်ကို ဘာနဲ့ပြန်လွမ်းကြမလဲ မသိဘူး။ ဘာဘဲပြောပြောလေ အခုထိ လမ်းပေါ်က ယဉ်ကျေးမှုကတော့ အခုထိ ရှိနေဆဲ။ မြန်မာယဉ်ကျေးမှုထဲမှာ သူတစ်ပါးနဲ့မတူတဲ့ယဉ်ကျေးမှုတစ်ခုဖြစ်တယ်။ အဲဒါကလည်း အားသာချက်ရှိသလို အားနည်းချက်လည်း ရှိတယ်။ ၂၀၁၉- ခုနှစ်၊ The methods of overcoming loneliness among senior Buddhist monks in Myanmar ဆိုတဲ့ စာတမ်းလေးရေးတော့ street culture လို့ဆိုတဲ့ လမ်းပေါ်က ယဉ်ကျေးမှုအကြောင်းကို လေးလေးနက်နက်ကို စဉ်းစားဖြစ်ခဲ့တယ်။

ကမ္ဘာမှာဟော့နေတဲ့ စီးပွာရေးအဆင်မပြေလို့၊ စိတ်ဖိစီးမှုများလို့ မိမိကိုယ်ကို သေကြောင်းကြံတာ၊ ဆွဲကြိုးချသေတာအပြင် အထီးကျန်တာလည်း ပိုများလာတယ်။ အသက်ကြီးရင် အဖော်မဲ့လို့ ဘယ်သူမှဂရုမစိုက်ကြလို့ အထီးကျန်တာကတော့ အသံထွက်တာကြာပါပြီ။ အထူးသဖြင့် ချမ်းသာတယ်၊ ပြည့်စုံတယ်၊ ကြွယ်ဝတယ်ဆိုတဲ့ နိုင်ငံတွေက ပိုဖြစ်ကြတယ်။ အခုနောက်ပိုင်းမှာ သုတေသနစစ်တမ်းအရ- လူကြီးတွေထက် လူငယ်တွေက ပိုပြီးအထီးကျန်ကြတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ၂၀၁၉- ခုနှစ်မှာဆိုရင် အမေရိကန်နဲ့ဂျာမဏီနိုင်ငံက စစ်တမ်းအရ လူငယ်တွေက အထီးပိုကျန်တယ်လို့ဆိုပါတယ်။

၂၀၁၉-ခုနှစ်မှာဘဲ ဂျာမဏီနိုင်င်ငံသူ Samia Akhter Khan ရေးတဲ့ သူ့စာတမ်းအတွက် ကွင်းဆင်းတဲ့ Review ဆောင်းပါးလေးဖတ်လိုက်တယ်။ Addressing Loneliness and Depression in Myanmar ဆိုတဲ့ဆောင်းပါးလေး။ သူက အမ်အေကျောင်းသူ။ သူ့စာတမ်းက မြန်မာနိုင်ငံကို ရွေးပြီး အထီးကျန်ခြင်းနဲ့စိတ်ဓာတ်ကျခြင်း အကြောင်းကို သုတေသနပြုတာပေါ့။ မသွားခင်မှာလဲ မြန်မာနိုင်ငံအကြောင်းသိတဲ့သူတွေက မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဘယ်လိုလုပ်ပြီးအထီးကျန်မှာလဲ၊ မိသားစုတွေအများကြီးနဲ့နေကြတာ၊ လူကြီးတွေကိုလည်းအရိုအသေပေးကြတယ် စသည်ပြောကြတယ်တဲ့။ မြိတ်တက္ကသိုလ်နဲ့ချိန်ဆက်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံကို ကွင်းဆင်းတယ်၊ နောက်ဆုံးသူပြောထားတာကတော့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ အထီးကျန်တဲ့ပြဿနာမရှိဘူးတဲ့။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဘာသာတရားရဲ့ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုရှိပြီး ဆုတောင်းခြင်းနဲ့တရားထိုင်ခြင်းတို့က အထီးကျန်ခြင်းကို လျှော့ပါးစေတယ်ဆိုတာကို လည်းပြောထားတယ်။

အထီးကျန်တယ်ဆိုတာက သူတစ်ပါးနဲ့ အတူမရှိတဲ့ ခံစားမှုတစ်မျိုးဘဲမလား။ မြန်မာနိုင်ငံမှာလို ဟေးလေးဝါးလားနဲ့ ရောရောနှောနှောနေတတ်တဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်မှာတော့ အထီးကျန်ဖို့ အလားအလာတွေ သိပ်နည်းပါတယ်။ လူတိုင်းကို ရင်းရင်းနီးနီးဆက်ဆံတတ်တဲ့ ယဉ်ကျေးမှုတွေလည်း ရှိတယ်လေ။ သူငယ်ချင်း၊ အစ်ကို၊ အစ်မ၊ ညီလေး၊ ညီမလေး၊ အဒေါ်၊ ဦးလေးစတဲ့အသုံးအနှုန်းတွေနဲ့ ပြောဆိုဆက်ဆံကြပြီး ရင်းရင်းနီးနီးနေကြတာလေ။ နောက်တစ်ခုက လူယဉ်ကျေးတွေ မသုံးတဲ့အသုံအနှုန်းတွေ ပြောမိတာတွေတော့ ရှိတာပေါ့။ ပြောမနာဆိုမနာတွေ အချင်းချင်းတွေတွေ့ရင်၊ ထမိန်ထဲ၊ ပုဆိုးထဲ စကားလုံးတွေ သုံးနေတာမျိုး။ ကိုယ်သာ နားထောင်လို့ မရချင် မရမယ်။ သူတို့အချင်းချင်းက အေးဆေးပဲ ဆိုတာမျိုး။ ကောင်းတယ်လို့ ဆိုလိုတာမဟုတ်၊ ရှိတယ်လို့ပြောတာ။

ကမ္ဘာမှာ အထီးကျန်တဲ့ ခံစားမှုတွေက တစ်နေ့ထက်တစ်နေ့ ပိုပြီးများလာတာ။ တိုးတက်တယ်လို့ဆိုတဲ့ နိုင်ငံတွေဆိုရင် ပိုများသလား ထင်ရတယ်။ အခြေအနေကိုက အထီးကျန်စေတဲ့ ခံစားမှုတွေ များသားလေ။ တီဗွီထဲမှာဆိုရင် သူတို့နိုင်ငံက မြို့ကြီးပြကြီး။ မီးတွေတထိန်ထိန်နဲ့။ လူတွေကလည်း သွားကြလာကြ၊ စည်ကားလိုက်ကြတာ။ အပြင်မှာက အဲလောက်မဟုတ်ဘူး။ အေးတော့ အပြင်သိပ်မထွက်ဖြစ်ကြဘူး။ နော်ဝေတို့ ဆွီစလန်တို့ဆို ပိုဆိုးမှာပေါ့။ တစ်ခုခုအပြင်သွားမယ်ဆိုလည်း သွားချင်တဲ့နေရာသွားပြီး ပြန်လာ။ အပြင်မှာလည်း သိပ်မနေကြဘူး။ ဈေးသွားဝယ်မလား၊ ဆိုင်ရောက်တော့ လိုချင်တာအစုံရှိတယ်၊ ယူပြီးပြန်လာလိုက်ရုံဘဲ၊ အိမ်မှာနေမှာလား အင်တာနက်ရှိတယ်၊ ကြိုက်တာအကုန်ကြည့်လို့ရတယ်။ အားလုံးကပြန့်စုံနေတာ။ နေ့တိုင်းဒါတွေဘဲ ထိုင်ကြည့်နေလို့ မဖြစ်ဘူးလေ။ လူလေ၊ စကားပြောချင်သေးတာပေါ့။ ကျန်တဲ့သူတွေကလည်း သူ့အလုပ်နဲ့သူ၊ သူ့ဖုန်းနဲ့သူ၊ သူ့နေရာနဲ့သူ။ တချို့အသက်ကြီးလို့ ငယ်သူငယ်ချင်းတွေမရှိတော့ရင် စကားပြောမယ့်သူကမရှိတော့လို့ အထီးကျန်တော့တာပေါ့။

မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ အခြေအနေချင်းက အရမ်းကို ကွာတာ။ မြန်မာနိုင်ငံမှာတော့ ဥပုသ်နေ့မို့ ကျောင်းမှာ ဓမ္မာရုံမှာ တွေ့နေကြ၊ စကားပြောနေကြ ဥပုသ်သည်တွေ၊ အခါကြီးရက်ကြီးမို့ အတူတူ တရားနာမည့် လူတွေ၊ အိမ်မှာအလှူတွေလုပ်တော့လည်း အသက်ကြီးသူတွေကို ဦးစားပေးပြီး ဆက်ဆံခံရတာတွေနဲ့ ကိုယ့်ပတ်ဝန်းကျင်နဲ့ကိုယ် ပြန်ထိန်းနေကြတာ။ တချို့ဆိုရင် စကားပြောရလွန်းလို့ အေးအေးဆေးဆေး နေဖို့ အချိန်တွေသီးသန့်ယူနေရတာမျိုး။ အဲဒီထဲက ငယ်ငယ်တုန်းက တရားလေးထိုင်ချင်၊ ဥပုသ်စောင့် ချင်တာ အလုပ်တစ်ဘက်နဲ့မို့ တရားကောင်းကောင်းမထိုင်လိုက်ရ၊ ဥပုသ်မစောင့်လိုက်ရနဲ့ အခုလို အသက်ကြီးတဲ့အချိန်မှာ တရားလေး ဘာလေးလည်း တတ်နိုင်သလောက်တော့ ထိုင်ချင်သေးတာလေ။ အဲဒီကြားထဲ မြေးထိန်းရတဲ့သူကလည်း ရှိသေးတာ၊ သားကတစ်မျိုး သမီးကတစ်မျိုးနဲ့ အလုပ်ကလည်း ရပ်လို့ကို မရဘူး။ အေးအေးနေရတယ်ကို မရှိပါဘူး။ အဲဒီအချိန်မှာဘဲ “ဘယ်တက္ကသိုလ်ကဆိုလား၊ ဘာကျောင်းသားဆိုလား မသိပါဘူး၊ ဖုန်းကိုင်ပြီး ဘိုလိုဝတ်လာတဲ့ကလေးတွေ လာမေးကြတယ်၊ (ခေါက်တီဗွီသေးသေးတောင်ပါသေးတယ်)။ အထီးကျန်တဲ့ ခံစားမှု ရှိသလား၊ ဘယ်လိုခံစားရတာလဲ တဲ့၊ ဘာတွေပြောနေမှန်းလဲ မသိပါဘူး”။ အဲလိုဗျ။

သီရိလင်္ကာနိုင်ငံမှာလည်း အထီးကျန်တဲ့သူတွေ တော်တော်များတာပဲ။ သူတို့ယဉ်ကျေးမှုက မြန်မာနိုင်ငံလို အချင်းချင်းကူးလူးဆက်ဆံတာမျိုးရှိပေမယ့် သူ့စည်းနဲ့သူနေကြတာများတယ်။ အနားယူရင် ကိုယ့်နေရာ(အိမ်)ကိုယ် တံခါးပိတ်ပြီးနေတာမျိုး။ သွားနေကျနေရာမဟုတ်ရင် သွားလေ့ မရှိတာမျိုး။ နောက်တစ်ခုက လူယဉ်ကျေးဆန်ဆန် နေကြတာများတယ်။ ဒေါသကို အပြင်သိပ်မထုတ် ဘူး၊ ထိန်းချုပ်ထားတာ။ ရေဆာနေရင်တောင် ကိုယ့်မှာရေမပါတော့ သူများရေကို တောင်းသောက် တာမျိုး မလုပ်ဘဲ အငတ်ခံပြီး နေလိုက်တာမျိုး။ ဗိုက်ဆာတာတောင် သူတစ်ပါးမသိအောင် နေနေတာမျိုး။ လူချင်းခင်လို့ နောက်မေးမှ သိရတာ။ ဖြစ်ရလေချင်းရယ်လို့ သူ့အစား သက်ပျင်းချပေးလိုက်ရတာ။ အဲဒီဓလေ့လေးကလည်း တစ်ချို့လူတွေအတွက် သူတစ်ပါးနဲ့ ပိုကင်းကွာစေတယ်။ အားငယ်ပြီး အထီးကျန်သွားတာမျိုးတွေ ရှိတယ်။ လူကြီးတွေဆို ပိုဖြစ်တယ်။

ဘုန်းကြီးတွေဆိုလည်း မြန်မာနိုင်ငံက ဘုန်းကြီးနဲ့ တူကိုမတူတာ။ အပြင်ထွက်တာ သိပ်မရှိ။ ဈေးဆိုင်သွားတာ သိပ်မတွေ့။ စားသောက်ဆိုင်မှာ ထိုင်တာမျိုး တွေ့ကို မတွေ့ဖူးတာ။ အကြည်ညိုခံနိုင်အောင် နေနိုင်ကြတယ်။ ကျောင်းမှာ အလုပ်နဲ့လည်ပတ်နေတယ်ဆို ရင်တော့ ကိစ္စမရှိ။ တရားဘာဝနာနဲ့ပျော်မွေ့နိုင်ရင် ပိုအဆင်ပြေတယ်။ အဲဒါတွေနဲ့ကင်းလွတ်နေရင်တော့ အထီးကျန်တဲ့ ခံစားမှုက ရှိတော့တာဘဲ။ မြန်မာနိုင်ငံမှာတော့ ပရဟိတလုပ်ကြတာခေတ်စားလာတော့ ဘုန်းကြီးတွေ အလုပ်ပိုရှိသလားအောက်မေ့ရတယ်။ စာသင်စာချ၊ တရားပြ၊ တရားဟောစတဲ့ဘုန်းကြီးတွေကတော့ အထီးကျန်စရာမရှိဘူးလေ။ သူ့အလုပ်နဲ့သူတောင် လက်မလည်တာ။ ဘာမှမလုပ်တဲ့သူလည်း ရှိမယ်။ သူတို့ရောအထီးကျန်မလား။ အထီးကျန်ဖို့မပြောနဲ့ မိတ်ဆွေတောင် ပိုများသေးတယ်။ လမ်းပေါ်ကယဉ်ကျေးမှုထွန်းကားနေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ အထီးကျန်ဆန်တဲ့ တစ်ဦးနဲ့တစ်ဦး တစ်ဦးနဲ့အဖွဲ့ ခြားနားစေနဲ့ ယဉ်ကျေးမှုတံခါးတွေ မရှိဘူး။

ဒီလမ်းပေါ်ကယဉ်ကျေးမှုကလည်း အားသာချက်ရှိသလို အားနည်းချက်လည်း ရှိမယ်။ ပျော်စရာတွေသိပ်များတာ၊ ပွဲတွေသိပ်များတာ၊ လူတစ်ရုံးရုံးနဲ့နေကြတာတွေက ငွေကုန်၊ အချိန်ကုန်၊ အလုပ်အကိုင်ပျက်၊ အလုပ်အပေါ် လုပ်အားတွေ လျှော့ရဲလာ၊ တစ်ဦးချင်းစွမ်းရည်တွေ လျှော့ကျလာတယ် စတဲ့ ဆိုးကျိုးတွေလည်း ရှိတယ်။ ဆိုးကျိုးကတော့ ပိုများပါတယ်။ စာလည်းရှည်နေပြီမို့ မရေးတော့ပါ။ အဓိကဆိုလိုချင်တာက လမ်းပေါ်ကယဉ်ကျေးမှုက အထီးကျန်တဲ့ ခံစားမှုတွေကို လျှော့ပါးစေတယ်လို့ ဆိုလိုတာပါ။ အသားကျတဲ့ ယဉ်ကျေးမှုတစ်ခုကို ဖျက်သိမ်းဖို့ဆိုတာ လွယ်တဲ့ကိစ္စမှမဟုတ်တာ။ ကောင်းကျိုးဆိုးကျိုးတွေ ဒွန်တွဲနေတဲ့ ယဉ်ကျေးမှုတစ်ခုကို ဘယ်လို့လုပ်ပြီးရှေ့ဆက်ကြမလဲ။

နိဂုံးချုပ်အနေနဲ့ပြောချင်တာက နိုင်ငံကိုပြောင်းလဲချင်တယ်ဆိုတဲ့စကားတွေပြောကြပေမယ့် ဒီလိုအဓိကကျတဲ့ယဉ်ကျေးမှုတွေကို လျစ်လျူရှုလို့မဖြစ်ဘူးလေ ဟုတ်တယ်မလား။ အမေရိကန်တိုးတက်ချင်ရင် အမေရိကန်လိုလုပ်လို့ လာမပြောနဲ့ သူတို့လို ငါတို့စာမဖတ်နိုင်ဘူး။ ဂျပန်လိုလုပ်လို့လဲလာမပြောနဲ့ ငါတို့သင်တဲ့ပညာက သူတို့သင်တဲ့ပညာနဲ့မတူဘူး။ ပတ်ဝန်းကျင်လည်းမတူဘူး။ ယဉ်ကျေးမှုလည်းမတူဘူး။ ဂျာနယ်ကျော်မမလေးရဲ့ သူ့လိုလူစာအုပ်ထဲက ဦးချမ်းမောင်ပြောတဲ့ “ဒီကလေးတွေကို မြန်မြန်ကြီးစေချင်နေပြီ၊ လက်ဖက်ရည်ဆိုင်မှာသွားထိုင်ခိုင်းစေချင်ပြီ၊ လက်ဖက်ရည်ဆိုင်က ဗဟုသုတဟင်းပေါင်းအိုးဘဲ၊ အများကြီးကို လေ့လာလို့ရတယ်” ဆိုတဲ့စကားမျိုးကို အသက်မသွင်းသင့်ဘူးလား။ လက်ဖက်ရည်ဆိုင်ကို အပြစ်ပြောဖို့ထက် လက်ဖက်ရည်ဆိုင်ကို ဗဟုသုတဟင်းပေါင်းအိုး ဖြစ်အောင် ပံ့ပိုးပေးနိုင်ရင် လမ်းပေါ်ကယဉ််ကျေးမှုထွန်းကားတဲ့ နိုင်ငံမှာ ပြည်သူတွေ လမ်းပေါ်မှာနေရင်း သင်ယူနိုင်ကြ၊ မျှဝေနိုင်ကြမယ် အချိန်ကုန်သလောက် ဗဟုသုတပေါင်းစုံရမယ် လို့တင်ပြရင်း အားလုံးကို ကျေးဇူးတင်ပါသည့်အကြောင်း-------------။ ။

အရှင်နန္ဒိယ (ဖယ်ခုံ)

11.01.2020 01:15:00 AM

ဘာကြောင့်သူတို့ပိုပြီးတိုးတက်ကြတာလဲ (အာယုဝေဒဆေးပညာရှုထောင့်မှ လေ့လာသုံးသပ်ခြင်း)

အိန္ဒိယရဲ့ အမွှေအနှစ်ထဲကတစ်ခုဖြစ်တဲ့ အာယုဝေဒဆေးပညာဟာ လက်ရှိအခြေအနေအထိ အသုံးဝင်နေဆဲ ပညာရပ်တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ ဒေသတစ်ခုရဲ့ တိုးတက်မှု ဆုတ်ယုတ်မှုတွေဟာ အဲဒီဒေသမှာနေထိုင်တဲ့ သူတွေရဲ့အခန်းကဏ္ဍကအရေးကြီးသလို အဲဒီဒေသမှာမှီတင်းပြီးနေထိုင်တဲ့ ရေမြေတောတောင်နဲ့ ရာသီဥတုစတဲ့ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ရဲ့ အခန်းကဏ္ဍကလည်း အရေးပါတာဘဲ။ သဘာဝတရားကို အခြေခံထားတဲ့ အာယုဝေဒဆေးပညာကလည်း ဒီသဘာဝတရားရှိနေသရွေ့တော့ အရေးပါနေဦးမှာဘဲမလား။ လက်ရှိအခြေအနေမှာြမင်တွေ့နေရတဲ့ ဖွံ့ဖြိုးပြီး နိုင်ငံတွေနဲ့ ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံတွေကို အာယုဝေဒဆေးပညာအယူအဆရှုထောင့်ကနေ လေ့လာကြည့်ကြစို့။

အရှေ့တိုင်းသားနဲ့ အနောက်တိုင်းသားတွေက အတွေးအခေါ်အယူအဆနဲ့ တန်ဖိုးထားမှုတွေက အစ ကွာပါတယ်။ တောင်ပိုင်းနိုင်ငံသားနဲ့ မြောက်ပိုင်းနိုင်ငံသားတွေလည်း ကွာပါတယ်။ ၂၀၁၉ အောက်တိုဘာ၊ နိုဝင်ဘာ၊ ဒီဇင်ဘာ သုံးလမှာ SVS ကအင်္ဂလိပ်စာလေ့လာရင်း ဆရာမတွေနဲ့ ကျောင်းသားတွေ တနင်္လာနေ့ နဲ့ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့တိုင်း ခေါင်းစဉ်အမျိုးမျိုးနဲ့ ဆွေးနွေးဖြစ်ခဲ့တယ်။ အဲဒီထဲက ဂျာမဏီက ဆရာမ Miss Svea နဲ့ ပြောခဲ့တဲ့စကားလေးတစ်ချို့ကို ပြန်သတိရမိတယ်။ သူက သီရိလင်္ကာမှာ စေတနာဝန်ထမ်း အင်္ဂလိပ်ဆရာမလာလုပ်တာ နှစ်နှစ်ရှိနေပြီ။ “အနောက်တိုင်းနဲ့ အရှေ့တိုင်းတို့ လူနေမှုစနစ်က ဘယ်လိုကွာသလဲ” စသည် မေးကြည့်တာပေါ့။ သူကဖြေတယ်၊ “ရောက်သွားတဲ့နေရာတိုင်းမှာ အိမ်တွေခြံတွေ ပိတ်ထားကြတယ်၊ သော့ခတ်ထားကြတယ်။ ဘာတွေများကြောက်နေကြသလဲ မသိဘူး။ ဂျာမဏီမှာဆိုရင် နေ့ခင်းကြီးတံခါးပိတ် သော့ခတ်ထားတွေမရှိဘူး။ နောက်တစ်ခုက လူတွေအချိန်ပိုဖြုန်းကြသလို ထင်ရတယ်။ ဟိုသွားဒီသွားပိုများတယ်၊ ပူလို့ဖြစ်မယ်ထင်တယ်။ ဟိုမှာက အေးတော့ အပြင်သိပ်မထွက်ဖြစ်ကြဘဲ စာပိုဖတ်ကြတယ်”။ အပြင်မထွက်ဖြစ်တဲ့ ကိစ္စကို ဟိုတလောက နော်ဝေမှာနေတဲ့ နန်မူနဲ့စကားပြောဖြစ်သေးတယ်။ နော်ဝေကအေးတော့ အပြင်သိပ်မထွက်ဖြစ်ဘဲ အိမ်ထဲ စာပိုဖတ်ဖြစ်တယ်။ အဲဒါကြောင့် အသက်ကြီးလည်း အားရင်ကျောင်းတက်ကြတယ် ဆိုပါတယ်။

အဓိကအချက်နှစ်နှစ်ကို ဇောင်းပေးပြီးပြောချင်တယ်၊ အိမ်သော့ခတ်တာရယ်၊ အိမ်ထဲစာပိုဖတ်တာရယ်။ နေ့ခင်းပေမယ့် အိမ်သော့ခတ်ရတာကတော့ အနောက်တိုင်း အရှေ့တိုင်းနဲ့ သိပ်မဆိုင်ဘဲ ချမ်းသာတဲ့နိုင်ငံနဲ့ ဆင်းရဲတဲ့နိုင်ငံဘဲ ဆိုင်မယ်ထင်တယ်။ ဆင်းရဲတဲ့နိုင်ငံတွေမှာ စားစရာမရှိလို့ လစ်ရင်လစ်သလို အလစ်ဝင်သုတ်တဲ့ သူတွေပိုများတယ်။ သူတစ်ပါးကို ပျက်စီးစေချင်တာထက် ကိုယ့်ဝမ်းစာအတွက် ရုန်းကန်နေတာ ပိုများပါတယ်။ အဲဒါကြောင့် ဆင်းရဲရင် ကိုယ့်ကျင့်တရားပျက်ဖို့ အကြောင်းတရားတွေ အခြေအနေတွေပိုများလာတာြဖစ်ပါတယ်။ အဲဒါကြောင့်မို့ တံခါးတွေ ပိတ်ထားကြတယ်။ ဈေးဆိုင်တွေကလွဲရင် တံခါးပိတ်ထားကြတာများပါတယ်။ ကိုလံဘိုက မြို့တော်ြဖစ်နေတာလည်း ပါတယ်။ လူကစုံတယ်လေ။ ဘယ်သူဘယ်ဝါတွေမှန်းမသိတာလည်း များတာကိုး။ အခြားမြို့နဲ့ ကျေးလက်တွေမှာတော့ မပိတ်ပါဘူး။ တို့တောရွာတွေလိုဘဲ ရောက်လာတဲ့သူကို အထူးအဆန်းလုပ်ပြီး ဝိုင်းတောင်ကြည့်ကြသေးတယ်။

နောက်တစ်ခုက အိမ်မှာနေပြီးစာပိုဖတ်ဖြစ်တာ။ ဒီအချက်လည်း အရှေ့တိုင်း အနောက်တိုင်းနဲ့ မဆိုင်ဘဲ တောင်ပိုင်း မြောက်ပိုင်းနဲ့ ပိုဆိုင်မယ်ထင်တယ်။ မြောက်ပိုင်းက ပိုအေးတယ်၊ တောင်ပိုင်းက ပိုပူတယ်။ တောင်းပိုင်းနိုင်ငံတွေက နေသွားလမ်းကြောင်းနဲ့ ပိုနီးလို့ ပိုပူကြတယ်။ မြောက်ပိုင်းကျတဲ့ နိုင်ငံတွေက ပိုအေးကြတယ်။ ရေခဲတောင်နဲ့လည်း ပိုနီးတယ်။ ဆောင်းဆိုရင် နှင်းတွေနဲ့ဖွေးလို့၊ နော်ဝေတို့၊ ဆွီဇာလန်လို နိုင်ငံတွေမှာဆိုရင် နေရောင်မရောက်တဲ့နေရာတောင်ရှိတယ်။ ချမ်းသာကြွယ်ဝ၊ ပညာတတ်ပေါပြီး၊ တိုးတက်တယ်လို့ အားလုံးပြောနေကြတဲ့ ဥရောပတိုက်တစ်တိုက်လုံးကလည်း မြောက်ပိုင်းမှာဘဲ ကျတာဘဲလေ။ ပြောချင်တာက အပူပိုင်းနဲ့အအေးပိုင်း တောင်ပိုင်းနဲ့မြောက်ပိုင်းကွာခြားချက်ကြောင့် လူနေမှုအနေအထားတွေ ကွာကြတာပါ။

ပူတဲ့အရပ်မှာနေတဲ့သူတွေက ကိုယ်ကပူတော့ အိုက်တော့ စိတ်ပါအိုက်လာတယ်။ စာဖတ်ရင်တောင် အာရုံစူးစိုက်မှုက ကောင်းကောင်းမရှိဘူး။ စိတ်လေဖို့ ပိုများတယ်။ ပျင်းရင် အပြင်ထွက်ပြီးလျှောက်လည်ကြတယ်။ ပေါက်တတ်ကရစကားတွေပြောပြီး အပျင်းဖြေတာမျိုးတွေ ပိုများလာတယ်။ အေးတဲ့အရပ်မှာ အပျင်းပြေအပြင်ထွက်လည်တာမျိုးပိုနည်းတယ်။ အေးလို့။ အလုပ်ကို အချိန်ပိုပေးကြတယ်။ နောက်ပြီးစာဖတ်ရင်တောင် အေးအေးဆေးဆေးဖတ်ခွင့်ပိုရှိတယ်။ တွေးခွင့်လည်း ပိုရတယ်။ ကံကောင်းတာတစ်ခုက အရမ်းအေးလွန်းတဲ့ ဒေသတွေမှာ အပူပေးစက်တွေသုံးကြတယ်။ သူတို့တွေက ချမ်းသာတဲ့ နိုင်ငံတွေဆိုတော့ မဝယ်နိုင်စရာ အကြောင်းမရှိဘူးရယ်။ မီးပျက်တာမျိုးက မရှိသလောက်ရှားတယ်။ နွေးချင်ရင် အပူပေးစက်ဖွင့်လိုက်ရုံတင် ရပြီ။ အဲဒါကြောင့် သူတို့တွေ အိမ်မှာနေပြီး စာပိုဖတ်ဖြစ်ကြတယ်လေ။ ဒါကလက်ရှိဖြစ်ပျက်နေတာနဲ့ ပြောြဖစ်တဲ့စကားလေးပေါ့။

၂၀၁၉ ခုနှစ်၊ နာဂါနန္ဒတက္ကသိုလ်မှာ ဗုဒ္ဓဘာသာနဲ့ အာယုဝေဒဆေးပညာကို လေ့လာကြည့်တော့ အာယုဝေဒမှာ တက္ကတလို ṛtucaryā (Seasonal Regiment) လို့ခေါ်တဲ့ ရာသီခွင်စည်းကမ်းကို လေ့လာတဲ့အခါ နှစ်တစ်နှစ်မှာ နေသွားလမ်းကြောင်းနှစ်ခုရှိတယ်။ the northward journey and southward journey. ဒါကို Adaan Kaal/ Northern Solstice & Uttaryana Visarga Kaal/ Southern Solstice/ Dakshinayana လို့လည်း ခေါ်ကြပါတယ်။ မြောက်ဘက်ပိုင်းခရီးနဲ့ တောင်ဘက်ပိုင်းခရီးပေါ့။ အဲဒါကို လက်ယာရစ်ခရီး လက်ဝဲရစ်ခရီးလို့ သုံးရင် ပိုသင့်လျှော်မယ်ထင်တယ်။ အရှေ့ဘက်ကို မျက်နှာမူရင် မြောက်ဘက်က လက်ယာဖြစ်ပြီး တောင်ဘက်က လက်ဝဲဖြစ်သွားတာဘဲမလား။ northward journey လို့ခေါ်တဲ့ လက်ယာရစ်ခရီးနဲ့ southward journey လို့ခေါ်တဲ့ လက်ဝဲရစ်ခရီးပေါ့။

လက်ယာရစ်ခရီးနဲ့ လက်ဝဲရစ်ခရီးကို ခြောက်စီခွဲထားတယ်။ နှစ်တစ်နှစ်မှာ နေက လက်ယာရစ်ခြောက်လ၊ လက်ဝဲရစ်ခြောက်လ လည်ပတ်နေတယ်လို့ ဆိုလိုတယ်။ အဲဒီနှစ်ခုလုံးမှာ ရာသီဥတုသုံးခုစီခွဲထားတယ်။ နှစ်ခုပေါင်းတော့ တစ်နှစ်ကို ရာသီဥတု ခြောက်ခုရှိတာပေါ့။ ရာသီဥတုတစ်ခုစီတိုင်းမှာ နှစ်လရှိတယ်။ အားလုံးပေါင်းတော့ တစ်နှစ်ကို ရာသီဥတု ခြောက်ခု၊ လက ဆယ်နှစ်လပေါ့။ လက်ယာရစ် ရာသီဥတုနဲ့ လတွေကတော့

• Sisira season is cold season which is in February and March.

• Vasanth is spring in April and May.

• Grisma is summer in June and July. တွေဖြစ်ပြီး၊

လက်ဝဲရစ်က ရာသီဥတုနဲ့ လတွေကတော့

• Varsa is Rainy in August and September.

• Sarat is autumn in October and November. And finally,

• Hemantha is winter in December and January. တွေဘဲ ဖြစ်ပါတယ်။

လက်ယာရစ်လမ်းကြောင်းခြောက်လမှာ နေက (earth)ကမ္ဘာကြီးနဲ့ပိုနှီးပြီး လက ကမ္ဘာကြီးနဲ့ ပိုဝေးတယ်လို့ဆိုပါတယ်။ ဖေဖော်ဝါရီလကနေ ဇူလိုင်လအထိပေါ့။ အဲဒီခြောက်လမှာ ရာသီဥတုက ပိုပူပြီး ရောဂါတွေပိုများလာတဲ့ကာလတွေလို့ဆိုပါတယ်။ အစားအသောက်တွေပိုပျက်လာလေ့ရှိပြီး ဆေးရုံဆေးခန်းတွေမှာလည်း လူပိုများလာတယ်စတဲ့အရိပ်အရောင်တွေလည်း ရှိပါတယ်။

လက်ဝဲရစ်လမ်းကြောင်းခြောက်လမှာတော့ နေက ကမ္ဘာကြီးနဲ့ ပိုဝေးပြီး လရဲ့လည်ပတ်မှုတွေက ကမ္ဘာကြီးနဲ့ပိုနီးတယ်လို့ဆိုပါတယ်။ အောဂတ်လကနေ ဇန်နဝါရီလအထိပေါ့။ အဲဒီခြောက်လမှာတော့ ရာသီဥတုကပိုအေးပြီး ဝမ်းထဲမှာအစာခြေစနစ်လည်း ပိုအားကောင်းတယ်၊ အစားအသောက်တွေလည်း စားလို့သောက်လို့ပိုကောင်းလာတယ်။ အာဟာရဓာတ်တွေလည်း ပိုရပြီး ခန္ဓာကိုယ်ဖွံ့ဖြိုးမှုအပိုင်းလည်း ပိုအားကောင်းတယ်လို့ဆိုပါတယ်။

အာယုဝေဒရဲ့ ရာသီဥတုခြောက်ခုမှာ ခန္ဓာကိုယ်ကပိုတောင်းတတဲ့ အရသာခြောက်မျိုးတို့ကို ခွဲထားတာကတော့

• Sisira ရာသီဖြစ်တဲ့ ဖေဖော်ဝါရီနဲ့ မတ်ချ်လမှာတော့ အချို၊ အချဉ်၊ အငန်

• Vasanth နှစ်လမှာတော့ အစပ်၊ အခါး၊ အဖန်

• Grisma မှာ အချို

• Varsa မှာ အချို၊ အချဉ်၊ အငန်

• Sarat အချို၊ အခါး၊ အဖန်

• Hemantha အချို၊ အချဉ်၊ အငန် တို့ဘဲ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါက Prof. Dr. Sumanapala Galmangoda ရဲ့ Fundamentals of Buddhism and Ayurveda for Psychiatry and Counseling စာအုပ်ထဲက အချက်အလက်တွေပါ။ ဒါကသီရိလင်္ကာရဲ့ ရာသီဥတုကို အခြေခံထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ အခြားစာအုပ်တွေမှာက အနည်းငယ်ကွဲလွဲကြတာရှိပါတယ်။ အိန္ဒိယကအာယုဝေဒပညာရှင်တွေရဲ့ ဆန်းသပ်ချက်တွေနဲ့ ကွာခြားချက်တစ်ချို့တွေရှိတယ်။ အာယုဝေဒဆိုတာက သဘာဝတရားနဲ့လိုက်လျှောညီထွေတဲ့ ရိုးရာအစဉ်အဆက်က လက်ဆင့်ကမ်းလာတဲ့ ဆေးပညာတစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ ပတ်ဝန်းကျင်အနေအထား၊ ရာသီဥတုအပြောင်းအလဲ ကွဲပြားရင် ကွဲပြားသလို ဆေးပညာအချက်အလက်တွေလည်း ကွဲပြားပါတယ်။ ဥပမာ အပူပိုင်းဒေသက ဆေးပညာတွေက အပူပိုင်းဒေသက လူတွေကို ဆန်းသပ်လေ့လာပြီး၊ အပူပိုင်းဒေသမှာ ဖြစ်လေ့ရှိတဲ့ ရောဂါလက္ခဏာကိုအပေါ်အခြေခံပြီး ဆေးဖော်စပ်ရပါတယ်။ အအေးပိုင်းဒေသက ဆေးပညာလည်း အအေးပိုင်းဒေသအလျှောက် ဖော်စပ်ရပါတယ်။ အခုဆိုရင် အာယုဝေဒဆေးပညာက တစ်ကမ္ဘာလုံးကို ပျံ့နှံ့နေပါပြီ။ လေ့လာသင်ယူနေကြတဲ့ နိုင်ငံတကာကျောင်းသားတွေကလည်း အနယ်နယ်အရပ်ရပ်မှာ ရှိနေကြပါတယ်။ အာယုဝေဒဆေးပညာကို ဖော်တဲ့အခါ အိန္ဒိယနိုင်ငံက လုပ်တဲ့အတိုင်းအကုန်လိုက်လုပ်လို့ မရဘူးလို့ ကြားရပါတယ်။ သီရိလင်္ကာတို့ ကင်ညာတို့လို ဆောင်းရာသီမရှိတဲ့နိုင်ငံဆိုရင် တစ်မျိုး၊ ဥရောပတိုက်ကလို မိုးရာသီသီးသန့်မရှိတဲ့နိုင်ငံတွေဆိုရင် တစ်မျိုး။ Ayurvedic Concept of Health with Reference to Disease Season ခေါင်းစဉ်နဲ့ assignment ရေးတုန်းက မြန်မာနိုင်ငံရာသီဥတုကို အခြေခံပြီး ကိုယ်တိုင်ဇယားရေးခဲ့တာလေးရှိသေးတယ်။ ဆရာ သုမနပါလကတော့ အသိအမှတ်တော့ ပြုပါတယ်၊ သေချာအောင်လေ့လာပြီးမှ အတည်ပြုရမယ့်ကိစ္စပါ လို့ဆိုပါတယ်။ (screenshot ရိုက်ပြီး တင်ထားပါတယ်)။ မြန်မာနိုင်ငံက ပညာရှင်တွေကတော လက်ခံပါ့မလား မပြောတတ်။

အာယုဝေဒရဲ့ဆေးပညာအရ လအလိုက် ဖြစ်တတ်တဲ့ရောဂါ၊ စားသုံးရမယ့်အစားအစာ၊ ဆက်စပ်ပြီးဖြစ်လာလေ့ရှိသည့် စိတ်နေစိတ်ထား (psychology), ကုစားရမည့်နည်းလမ်းတွေကတော့ ဒီမှာအသေးစိတ်မရေးချင်ပါဘူး။ ဆိုရင်ချင်တာက အနောက်တိုင်းနဲ့အရှေ့တိုင်းတို့ ကွာခြားပုံလေးကိုဘဲ ပြောချင်တာပါ။ ဘာကွာတာလဲ မေးရင် အာယုဝေဒရဲ့ ဆေးပညာအယူအဆအရ ပူတာနဲ့အေးတာကွာတယ် လို့ဘဲ ဖြေချင်ပါတယ်။ အခုလက်ရှိကမ္ဘာကို လှမ်းကြည့်လိုက်ပါ၊ ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံတွေက တော်တော်များများ အပူပိုင်းဒေသက များပါတယ်။ ဒါဆိုရင် အာရတ်ကမ္ဘာကိုကော ဘယ်လိုလုပ်ပြီး ဆင်းရဲတယ်ပြောမလဲ။ တစ်ချို့နိုင်ငံတွေဆို ပိုက်ဆံတွေရေလိုသုံးနေတာလည်း အများကြီး။ သူတို့မှာ ရေနံရှိတယ်။ ရေနံနဲ့ချမ်းသာကြတာ။ ဥရောပလို တိုက်အသေးသေးလေး၊ နိုင်ငံသေးသေးလေးတွေက ကမ္ဘာကို လွှမ်းမိုးနေတာ သဘာဝသယံဇာတကို ရောင်းစားလို့မဟုတ်ဘူး။ သူတို့က ပညာတတ်လို့။ ဒီလိုပြောတော့ ဥရောပကို အထင်ကြီးလွန်းတယ် လို့ ထင်လေမလား။ အမေရိကတိုက်က မြောက်ပိုင်းမှာကျတဲ့ ကနေဒါ၊ အမေရိကန်တို့ဆိုရင်လည်း ပြောစရာမလိုဘူး။ အာရှမှာလည်း ရှိပါတယ်၊ ဂျပန်တို့ ကိုးရီးယားတို့ ချမ်းသာတာဘဲ။ သူတို့က တောင်ပိုင်းမကျဘူး၊ မြောက်ပိုင်းကျတာ။ အအေးပိုင်းကျတယ်။ ဒီအာရှဘက်က မြောက်ဆုံးကျတာကတော့ ရှရှားပါဘဲ။ရှရှားလည်း ဥရောပလို့ ခံယူနေပြီမလား။

ဒါတွေကတော့ ဆေးပညာအယူအဆအရ မှန်းဆပြီးသုံးသပ်ရခြင်းဘဲ ဖြစ်ပါတယ်။ အာရှမှာဆိုရင် အပူပိုင်းက စင်ကာပူတို့၊ နောက်ဩစတေးရီးယားတို့လည်း ချမ်းသာတာရှိပါတယ်။ တောင်အမေရိကဆိုရင်လည်း ချီလီ၊ အာဂျင်တီးနား၊ ဥရုဂွေးတို့လည်း ချမ်းသာတာပဲ။ ရေတွက်လို့ရတယ်၊ နည်းနည်းလေးတွေပါ။ အဓိက ဆိုလိုချင်တာက ဟိုနိုင်ငံပိုကောင်းတယ်၊ ဒီနိုင်ငံပိုတော်တယ်လို့ ဆိုလိုတာမဟုတ်ပါဘူး။ အာယုဝေဒဆေးပညာအယူအဆရှုထောင့်က ရာသီဥတုအကြောင်း၊ လက်ရှိအခြေအနေထိ အပ်ဝင်ခွင်ကျရှိနေဆဲဆိုတာကို ဆိုလိုခြင်းသာ။

ဒီလိုပြောတော့ စိတ်ပိုင်းချမ်းသာတာကို ပြောတာလား၊ ရုပ်ပိုင်းချမ်းသာတာကို ပြောတာလား စတဲ့မေးခွန်းတွေလည်း ရှိမယ်နော်။ ဒါတွေကတော့ နောက်ခေါင်းစဉ်တစ်ခုဖြစ်သွားမယ်ထင်တယ်။ လက်ရှိမှာ နိုင်ငံရေးတည်ငြိမ်မှု၊ စီးပွားရေးပြေလည်မှု၊ ပြည်သူတွေ စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံမှု၊ တရားမျှတမှု စတဲ့ပေတံတွေနဲ့တိုင်းနေကျတာမို့ ဖွံ့ဖြိုးပြီးနိုင်ငံတွေကိုဘဲ ချမ်းသာတယ်လို့ ပြောတာပါ။ နောက်ထပ်တိုင်းစရာတစ်ခုက တချို့နိုင်ငံတွေမှာ လူတစ်ယောက်မွေးပြီဆိုတာနဲ့ ဒေါလာဘယ်လောက်ပိုင်ဆိုင်ခွင့်ရှိတယ်၊ တစ်ချို့နိုင်ငံတွေမှာတော့ မွေးလာတဲ့ကလေးတိုင်း အကြွေးဘယ်လောက်ရှိတယ်ဆိုတာမျိုး ပြောစမှတ်တောင်ဖြစ်နေတာမျိုးလည်း ရှိတာပဲ။ ဒါတွေက ယုံကြည်မှု၊ အတွေးအခေါ်၊ အယူအဆ၊ ဝီရိယ၊ အမြော်အမြင်စတဲ့ အရည်အသွေးတွေနဲ့ အခြေခံပါတယ်။ အဲဒီအရည်အသွေးတွေကို ဒီသဘာဝတရားကို မှီတင်းပြီး ဖြည့်နေကြရတာမဟုတ်လား။ ဒီသဘာဝတရား(ဥတုသပ္ပါယ)တွေက စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဖြစ်တည်မှုတွေကို အကျိုးနေပါတယ်။ အာယုဝေဒဆေးပညာကလည်း ရှင်သန်နေပါတယ်။

အချုပ်ပြောရရင် အေးတဲ့နေရာမှာနေတဲ့သူတွေက စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာစူးစိုက်မှုပိုအားကောင်းတယ်၊ သင်ယူလေ့လာလိုစိတ်ပိုများတယ်၊ ဉာဏ်ရည်လည်း ပိုထက်တယ်။ သူတစ်ပါးထက် ရှေ့ပိုရောက်တဲ့ အလားအလာရှိတယ်။ ခန္ဓာကိုယ်ပိုင်းဆိုင်ရာကြံခိုင်မှုလည်း ပိုကောင်းတယ်။ အာဟာရဓာတ်ပိုပြည့်စုံတယ်။ အပူပိုင်းနေတဲ့သူတွေမှာ အနာရောဂါပိုများတယ်၊ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာရော စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာရော ထိလွယ်ရှလွယ်တယ်။ စိတ်ပိုလေတယ်။ ပျာယာခတ်တယ်။ ကြံခိုင်မှုအားနည်းတယ်။ ဒါတွေက အာယုဝေဒဆေးပညာရှုထောင့်က လေ့လာသုံးသပ်တဲ့ အမြင် ဖြစ်ပါတယ်။ အားလုံးကို ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

အရှင်နန္ဒိယ (ဖယ်ခုံ)

07.01.2020 11:10:00 PM